افرادی که از چاقی رنج می برند، مکررا در کلینیک های کاهش وزن گلایه می کنند که "دیگر از رژیم گرفتن خسته شده اند". آنها اگرچه می دانند چاقی و افزایش وزن چه مشکلاتی را برای آنان به همراه می آورد، ولی دیگر انگیزه لازم را برای کاهش وزن ندارند. فکر می کنید چرا این افراد از رژیم گرفتن ناامید شده اند؟ دلایل زیادی برای این موضوع مطرح می شود، اما در ذیل فعلا دو دلیل عمده را بیان می کنیم:
انتخاب غیر منطقی وزن ایده آل
در خیلی از موارد، توقعی که شما از خودتان دارید، انتظاری منطقی نیست. بدین معنا که شما خانمی را در نظر بگیرید که در سن 35 سالگی و پس از 2 زایمان که همراه با افزایش وزن 5487بی رویه بوده، با نگاه به تصاویر دوران عروسی خود، انتظار دارد که به وزن آن زمان باز گردد. مشکل آن موقع بیشتر می گردد که این راه طولانی افزایش وزن را که در طی بیش از شاید 10 سال طی نموده است، بخواهد در یک فرصت چند روزه و یا چند هفته ای باز گردد!! آقای دیگری را در نظر بگیرید که در سن 40 سالگی می خواهد به وزن زمان پس از دوران سربازی خود باز گردد. این فرد با اینکه از نظر علمی دچار چاقی نیست، ولی از وزن خود راضی به نظر نمی رسد. 5487 لذا یکی از علل مهم بی انگیزگی در لاغر شدن، هدف گذاری غیر منطقی است.
رژیم های برق آسا
رژیم های نادرست و برق آسا از علل دیگر بی انگیزگی افراد در کاهش وزن است، زیرا شاید شما با در دست داشتن رژیم های تبلیغاتی چند روزه و با حذف کلیه مواد کربوهیدراتی و یا خوردن نامتعارف، وزن خود را سریعا در یک یا دو هفته کاهش دهید، اما واقعیت آن است که شما یک روزه چاق نشده اید ، بنابراین یک روزه هم نمی توانید این مشکل را حل نمایید. 5487 شما نباید این حقیقت را کتمان کنید که خوردن یک لذت است که در افراد چاق، این لذت شاید کمی بیشتر از معمول هم باشد. شما نمی توانید و نباید این لذت را به یکباره ریشه کن کنید، بلکه باید آن را مدیریت کنید. 5487 نکته مهم دیگر در رژیم های برق آسا آن است که عوارض این نوع رژیم ها باعث خواهد شد، با اصرار نزدیکان این رژیم را قطع نمایید. بلافاصله بعد از آن نیز وزن شما سریعا افزایش می یابد. نتیجه آن که این موضوع خاطر شما را از تلاش مجدد برای رژیم، مایوس و ناامید می گرداند.
برای بازسازی انگیزه چه باید کرد؟
برای بازسازی انگیزه لازم برای کاهش وزن، توجه به چند نکته ضروری است:
1- در انتخاب وزن مطلوب خود، سن و شرایط زندگی خویش را در نظر داشته باشید. وزن شما به طور معمول با افزایش سن و وابسته به شرایط تاهل شما و نیز شیوه های زندگی به مرور افزایش می یابد، ولی مهم آن است که از افزایش شدید و پیشرونده آن جلوگیری نمایید و چنانچه وزن و شاخص توده بدنی شما در محدوده طبیعی قرار گیرد، انتظار رویاهای غیر منطقی دوران قدیم را از سر خود خارج کنید.
2- برای وزن خود، هدف درستی با توجه به میزان فعالیت بدنی و نیز توان جسمانی خود انتخاب کنید تا دچار یاس و ناامیدی نشوید و انگیزه خود را از دست ندهید. اینکه با دیدن یک فیلم و یا یک فرد ورزشکار بخواهید تناسب اندام مشابه آنها داشته باشید، در حالیکه توان و وقت فعالیت بدنی مشابه آنان را ندارید، این انتظار از وزن برای شما غیر منطقی است. یک ورزشکار و یا هنرمند، به دلیل شغل خود شاید خیلی از تمرینات را برای خود در نظر بگیرد که برای شما میسر نمی باشد، ولی شما با داشتن یک هدف درست می توانید تناسب اندام و از آن مهم تر، سلامتی خود را در هر سنی که هستید، تضمین نمایید.
3- فکر معجزه و دارویی که برای شما نقش کیمیا را بازی کند، از ذهن خود بیرون کنید، چون متاسفانه چنین اعجازی در عالم امکان وجود ندارد و این را فقط در گپ های دوستانی که موفق و یا ناموفق در کنترل وزن بوده اند و یا در تبلیغات رسانه ای می توانید بیابید. پس به جای جستجوی چنین گنجی در بیرون، راه حل را در درون خود بیابید. شما باید عادات و شیوه زندگی تان را که موجب افزایش بی رویه وزن و عدم تناسب اندام در شما شده است، شناسایی کنید و تغییر دهید.
4- فرصت کافی به خود دهید. وزنی که در طی چندین سال، به دلیل عدم توجه به خود و یا هر دلیل دیگری اضافه کرده اید، نمی توانید در فرصت چند روزه و یا چند هفته کاهش دهید. کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته هدفی منطقی و بدون عوارض خواهد بود، البته کسانی که دچار افزایش وزن شدید هستند در مراحل اولیه، کاهش وزن بیشتری را در هفته می توانند تجربه نمایند و هر چه به وزن مطلوب خود نزدیک می شوند، سیر کاهش وزن، آهسته تر می شود.
5- انگیزه لاغر شدن را در خودتان پایه گذاری کنید، نه دیگران. اینکه همسرتان و یا نزدیکان شما چه فکر می کنند گرچه می تواند کمک کننده باشد، ولی اگر انگیزه اصلی تغییر در خود شما نباشد، بعد از مدتی رنگ باخته و به افزایش وزنی حتی بیش از وزن اولیه منجر می شود.
کاهش وزن و بهبود کیفیت زندگی
علاوه بر نکات فوق که شما را در ماراتن حرکت به سوی وزن سالم امید می بخشد، بهتر است این را بدانید که کاهش وزن می تواند کیفیت زندگی شما را تغییر بخشد و این موضوع را به صورت یک تابلو در مقابل خود داشته باشید. فرض می کنیم که واقعا چاق هستید، ولی هیچ مشوقی برای کاهش وزن ندارید. البته اگر اضافه وزن ناچیزی دارید، در این صورت ممکن است نیازی به کاهش وزن نباشد. ولی اگر اضافه وزن خیلی زیادی دارید، بیشترین چیزی که به افزایش انگیزه شما کمک شایانی می نماید این است که بدانید وقتی افراد وزنشان را کاهش می دهند و از آن مهم تر، وزن جدید را حفظ می کنند، بنا به دلایل زیادی احساس بهتری خواهند یافت و کیفیت زندگی بهتری خواهند داشت که اغلب شاید در مرحله شروع رژیم، رسیدن به این موفقیت های جانبی غیر قابل پیش بینی باشد. مطالعات جدید انجام شده در زمینه احساس افراد پس از کاهش وزن توسط متخصصین تغذیه نشان داده است: افرادی که کاهش وزن یافتند عنوان کردند که کیفیت زندگی آنان به دلایلی که در زیر نام برده شده، بهبود قابل توجهی یافته است. 5487 درصد موفقیت در موارد ذیل با نظرسنجی علمی از افراد کاهش وزن یافته به دست آمده است: بهبود کیفیت کلی زندگی(95درصد) – بهبود سطح انرژی 5487 و توان بدنی(92 درصد) – بهبود تحرک(92 درصد) – بهبود اخلاق و ارتباط با دیگران (91 درصد) - بهبود اعتمادبه نفس(91 درصد)- بهبود سلامت جسمی(69 درصد)- بهبود روابط با افراد غریبه(69 درصد)- بهبود عملکرد در روابط جنسی (65 درصد) - بهبود روابط با همسر(56 درصد) – بهبود عملکرد شغلی(54 درصد) – بهبود سرگرمی و تفریح ها(49 درصد) نتایج این گزارش با مشاهدات چندین ساله ی ما در زمینه کاهش وزن افراد، مطابقت دارد. افراد پس از کاهش وزن، گویی مانند غنچه گل، دوباره شکفته می شوند. لذا توصیه می کنیم فهرستی از تغییراتی که فکر می کنید پس از کاهش وزن آنها را حس خواهید کرد، یاداشت کنید و یا در مورد اینکه زندگی تان پس از کاهش وزن چگونه خواهد شد، بنویسید و نیز یک فهرست از مزایای مرتبط با سلامت را تهیه کنید. همچنین تلاش کنید که تمام روزها و یا ساعاتی که با ناراحتی از اینکه چرا لاغر نیستید، گذرانده بودید و یا احساس بدبختی داشتید را محاسبه کنید و یا درباره زمان هایی که خوردن بیش از حد غذا، احساس گناه را برای شما ایجاد نموده، بیشتر فکر کنید. در اغلب افراد، این کارها به تغییرات بزرگی در زندگی شان منجر می شود.
دکتر حمیدرضا فرشچی
متخصص تغذیه - فوق تخصص دیابت و چاقی
